De Letterzetter is een klein onooglijk beestje, dat ganse naaldbossen vernietigt. Hij boort een gang in het zachte hout, net onder de schors. Daar legt mevrouw haar eitjes en de kleintjes werken vlijtig door. Dwars op het dodelijke spoor van moederlief, knagen ook zij steeds meer leegte in de boom. In geen tijd is de boom gerond. Rondom ontdaan van de kostbare laag die de vitale sapstromen bevat. En dan gaat ie dood. Zonder schors. Vol fraai getatoeëerde letters.
"Wat verderop in de straat waar ik woon ligt een zwaar aangetast perceel fijnspar. Een volledig ‘bos’, van alle leven ontdaan. In slechts enkele weken. Dood."
"Ik baan me een weg over een slagveld. Veel te dicht op elkaar gepakte stammen leunen tegen elkaar aan. Alsof ze versmacht zijn, vertrappeld en gestikt. Dode bomen liggen om, of zijn halverwege de stam afgeknakt. Versplinterd en kapot. Ik zie een hoop ellende. Gebogen, gekraakt en terneergeslagen."
"Het blanke hout van half kale stammen pijnigt mijn ogen, als doffe witte huid van een koud lijk. Een leeg omhulsel, van wat ooit leven was. Grote schillen schors hangen los om de zombies heen. Het is geen zicht. Het is stil. Het overtrekt. De avond valt. Ik ben hier weg."
Droogte. En klimaatverandering. Daar wijzen we naar, als we de plotse opmars van de letterzetter willen verklaren. Zeker, de jaarlijks terugkerende, langdurige periodes van droogte verzwakken de bomen. Dat maakt ze kwetsbaarder voor vijanden, zoals de letterzetter. Maar er spelen meer factoren.
De letterzetter kan ook zomaar zijn gang gaan. Natuurlijke vijanden zoals spechten, mezen en vleermuizen zijn niet meer zo talrijk als ze ooit waren. Zij zorgen uiteindelijk voor de hygiëne van de bomen. Zij halen kwalijke kevers weg. Soorten hebben elkaar nodig, maar soorten verdwijnen. Biodiversiteit. Wellicht een urgenter probleem dan de klimaatverandering.
De fijnspar is het voornaamste slachtoffer van de letterzetter. Niet verwonderlijk. De soort hoort hier helemaal niet thuis. De fijnspar floreert maar echt goed in vochtigere streken, op noordelijker breedtegraden of op grotere hoogte. We weten natuurlijk allemaal waarom we onze uitheemse vriend de fijnspar in huis haalden. Mooi recht hout, dat bovendien snel groeit. Prima geschikt voor de industrie, de mijnbouw en ander lucratieve toepassingen. Voor een maximale opbrengst werden de bomen heel dicht op elkaar geplant. De ideale omstandigheden voor de letterzetter om zich snel te verspreiden.
Al hebben andere grondstoffen het hout tegenwoordig grotendeels vervangen. De meeste aanplantingen staan er dan ook verweesd, doorgeschoten en slecht onderhouden bij. Maar dat lappendeken van rechthoekige vakjes groen op het ruimtelijk uitvoeringsplan kreeg wel de titel ‘bos’. Een eer waar veel eigenaren niet meteen blij mee zijn. Het maakt hun grond minder waardevol en strikte regels dienen nageleefd te worden als het gaat om rooien. Maar die regels kent de letterzetter niet.
Het verhaal van de letterzetter is dus complex: droogte, biodiversiteit, uitheemse soorten, economische belangen. Ik vergeet vast nog meer puzzelstukjes. Uiteindelijk gaat het zoals zo vaak over een verstoorde balans.
De kever kan er niet aan doen. Hij doet zijn ding. Eten en voortplanten. Wij mensen, noemen dat dan een plaag. En die bestrijden we graag. Of moeten we de balans herstellen? Of zullen we beginnen met nederig te zijn? Beseffen dat we niet alles zomaar naar onze hand kunnen zetten, zonder onvoorziene gevolgen? Zullen we in het najaar een meidoorn planten, in plaats van een zilverspar? De meikever zal je dankbaar zijn.
#biodiversiteit #klimaat #duurzaamheid #copywriting #comprehensivecopy #purevisuals